Als u netjes opgevoed bent en prijs stelt op fatsoenlijke en welgemanierde omgangsvormen aan tafel, leest u dan het hieronder geschrevene beslist niet. Schuilt er onder uw gepolijste buitenkant een vleugje ondeugd, dan vertrouw ik u dit inkijkje in mijn partituur wel toe.
‘Burp’
De bladzijde op de bijgevoegde foto is het slot van mijn partituur van de Banquet Fugue (Banketfuga) van John Rutter. De tekst van deze fuga beschrijft een maaltijd waarbij de welgemanierdheid van de aanzittenden te wensen over laat. Allerlei eetgeluiden passeren in dit stuk de revue. En dan komt het! U ziet het op de foto. In de voorlaatste maat voor de bassen staat geen muzieknoot meer, maar enkel ‘Burp’! Daaronder staat de aantekening ‘Ploep! Kurk’. Wat dit betekent, durf ik u op dit moment nog niet mee te delen. Het zal u nog duidelijk worden. Toen ik het woord ‘Burp’ voor de eerste maal in mijn partituur las, bracht het mij in de herinnering terug naar de jaren ’90.
Keelgeluiden
Ik was met een op Engelse leest geschoeid jongenskoor uit Gorinchem op tournee door Zuid-Engeland. Onze koorjongens waren in Engelse gezinnen ondergebracht. Bij de ochtendverzameling van alle koorleden op de tweede morgen kwam een Engelse gastvrouw enigszins radeloos op mij af en vroeg of ik van de leiding was. Ik antwoordde bevestigend. Met duidelijke vertwijfeling en afschuw in haar stem zei ze tegen mij: “Your boys are constantly burping!” Ik kende het woord ‘burping’ niet en zij las het onbegrip in mijn ogen. Toen haalde zij haar schouders op, keek zuchtend omhoog, wierp haar hoofd licht naar voren en liet op beheerste, doch duidelijke wijze horen wat het begrip ‘burping’ inhoudt. Het was me direct duidelijk. Ik heb vervolgens onze twee jongenssopranen medegedeeld dat hun gebrek aan Engelse vocabulaire beslist niet meer gecompenseerd mocht worden met onfrisse keelgeluiden.
‘Ploep!’ (Kurk)
Terug naar de partituur. Het staat er echt en ik begreep bij de eerste lezing van dit koorstuk ook direct de bedoeling. Tijdens de eerste repetitie van dit stuk zwegen alle bassen eensgezind bij de betreffende maat. We keken, in verwarring, verwachtingsvol naar onze dirigent. In de ogen van één van de collega-bassen meende ik een flonkering van hoop te zien deze slotmaat solistisch te mogen uitvoeren. Het kan inbeelding van mij geweest zijn. Onze koorleider nam echter het kloeke besluit de burp te vervangen door het ploppende geluid van een knallende kurk uit een champagnefles. Dat luchtte op (wat burping overigens ook doet). Als wij dit stuk zaterdag 1 juli uitvoeren en u ziet de bassen in de slotmaten een vinger in de mond leggen en de wangen bollen, dan weet u alvast welk geluid zal volgen: ‘Ploep!’ (Kurk). U kunt dan (zacht) tegen uw buurman/buurvrouw zeggen: “Hier is sprake van een wijziging in de partituur om erger te voorkomen.”
Henk van Lingen